Van Gölü su seviyesi azalmaya devam ediyor
Van Gölü'nde su seviyesi hatalı tarımsal sulama ve sıcaklık artışı nedeniyle azalarak göldeki balıkçılığın geleceği adına endişe uyandırıyor.
Doğanın mükemmel döngüsü zaman içerisinde çeşitli tahribat ve iklim değişiklikleriyle zarara uğrayabiliyor. Bu zararlar nedeniyle doğanın mükemmel düzen ve işleyişinden ödün vermesi de kaçınılmaz bir hâle geliyor. Son zamanlarda küresel iklim değişikliğiyle zarar gören yerlerden biri de Türkiye’nin eşsiz güzelliği Van Gölü oldu. Dünyanın en büyük sodalı gölü olma özelliğine sahip Van Gölü’nde azalan su seviyesi vatandaşlarda endişe uyandırıyor. Üstelik geçimini balıkçılıkla sağlayan halkın da gölde su azalması nedeniyle gelecek günlere karşı merakı artıyor.
Kuruma Noktasına Gelen Kaynaklar Var
Yağış ve kaynak sularının Van Gölü’nü besleyen en önemli kaynak olduğunu belirten Bitlis Eren Üniversitesi (BEÜ) Rektörü Prof. Dr. Necmettin Elmastaş, yağışın azalması ve sıcakların artmasıyla yaşanan problemleri dile getirdi. Kaynakların kuruma noktasına gelmesiyle su seviyesinin düşme ihtimali bulunduğunu belirten Elmastaş, yağışların azalmasına bağlı olarak sıcaklık artışıyla daha fazla buharlaşma olduğunu ve su seviyesinde düşüşler yaşandığını belirtiyor. Elmastaş; Adilcevaz, Erciş ve Ahlat gibi bölgelerde çalışmalar yapıldığını belirterek bölgelerde sondaj kuyusunun açılarak fazla bir kullanımla seviyenin düştüğünü gördüklerini dile getirdi. Ayrıca göl sularını besleyen bazı değerli kaynakların kuruma noktasına geldiğini tespit ettiklerini belirtti. Elmastaş’a göre bu durum da gölde su seviyesinin düşmesine önemli bir etken olarak ifade edilebiliyor. Sıcaklık artışı, beşerî nedenlerle kaynakların kuruması ve yağış azalmasıyla kaynakların kurumaya yüz tuttuğunu da sözlerine ekliyor.
Su Çekilmesi Tekneleri de Etkiliyor
Yaklaşık 20 yıldır Van Gölü’nde balıkçılık yapan Ali Abalı, suların çekilmesiyle liman girişinde kum toplandığını belirtti. Bu kum ve taşların tekne tabanlarına çarparak liman girişlerini zorlaştırdığını söyledi. Ali Abalı, limanın içerisinin oldukça derin olduğunu ancak kumdan dolayı dolmaya başlayarak girişi zorlaştırdığını belirtti. Abalı sözlerine limanın kumsal bölgelere yapılmasından dolayı teknelerin probleme maruz kaldığını söyleyerek devam etti. Geleceğe karşı bir bakış açısı olarak da Abalı, zamanında tekne limanları yanlış bir bölgeye kurulduğu için sıkıntıyı çekmek zorunda olduklarını belirtti.
Balıkçılık Tehlike Altında Kalıyor
Sıcaklık artışı nedeniyle azalan yağışlar ve küresel iklim değişikliğiyle ortaya çıkan kuraklık meselesi geçimini Van Gölü’nde balıkçılık yaparak sağlayan vatandaşları endişelendiriyor. Bölgede sıcaklık artışıyla birlikte yağışlar azaldığı gibi buharlaşma seviyesi artarak gölde su oranı ciddi bir ölçüde azalıyor. Bu olumsuzluklar da gölde suların gözle görülür bir aranda çekilmesine neden oluyor ve balıkçı limanları çoğunlukla sığ bir seviyeye ulaşıyor. Suların çekilmesi ve kuraklık nedeniyle limana giriş ve balıkçılıkta sorun yaşayan bölge halkı geleceğe yönelik endişelere kapılmaya başlıyor.
Su Oranında Küçülme Devam Edeceği Belirtiliyor
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde görev yapan Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu bir konuşmasında artan sıcaklık oranı nedeniyle kurumanın ciddi bir ölçüde devam edeceğini söyledi. Yaklaşık 30 yıldır Van Gölü’nün alan ve kaynak kaybetmeye devam ettiğini belirten Öğretim Görevlisi Alaeddinoğlu, Van Gölü’nün yüzey alanında genişleme ya da gölün su seviyesinde artış olabileceğine dair herhangi bir bulgu olmadığı dile getirdi. Bu durumun da yağış ve buharlaşmanın şekil ve miktarı değişmesine bağlı olduğunu açıkladı. Alaeddinoğlu’na göre geçmiş dönemlerde kar yağışı sayesinde yer altı suları ciddi bir oranda beslenebiliyordu. Ancak günümüzde kar yağışının bu kadar yeterli olmadığı gibi yağmurların da eğim dolayısıyla göle akarak buharlaştığını söyledi. Son olarak Van Gölü’nü besleyen büyük ve güçlü kaynakların artık gölün aleyhine işlediği belirtti.
Tarımda Sulama Yapılırken Kaynaklar İdareli Kullanılmalı
Türkiye’de tarımın mutlaka yapılması gerektiğini ancak kullanılacak bir damlama sistemiyle tarım alanlarında daha az suyun kullanılarak israfın önüne geçilebileceğini belirten Bitlis Eren Üniversitesi (BEÜ) Rektörü Prof. Dr. Necmettin Elmastaş, önemli gölleri besleyen birbirinden değerli kaynakların rastgele sulanmaması gerektiğinin altını çizdi. Arazilerin yer altı ya da yer üstü su kaynaklarında damlama sistemi kullanıldığında daha az suyun sarf edileceğini ve bu sayede Van Gölü gibi önemli kaynakların da verimli şekilde beslenebileceğini açıkladı.
